به گزارش مشرق به نقل از باشگاه خبرنگاران، نماینده 63 ساله بروجرد که حدود 14سال ردای نمایندگی بر تن
کرده و پیش از آن نیز در قامت دیپلمات در کشورهای مختلف بوده است همچون
عرصه دیپلماتیک به خوبی به ریز و بم مصاحبه و اعمال و حرکاتش مسلط بود و
شاید آماده کردن صندلی برای مصاحبهکننده از جمله این فنون باشد.
مصاحبهشونده گفتگوی ما علی رغم مشغله زیاد با کمی تاخیر خود را به میز مصاحبه رساند ولی در پایان این گفتگو تاخیر خود را سخاوتمندانه با درنگ حضورش جبران کرد.
گفتگو با علاءالدین بروجردی را در ادامه میخوانید.
مصاحبهشونده گفتگوی ما علی رغم مشغله زیاد با کمی تاخیر خود را به میز مصاحبه رساند ولی در پایان این گفتگو تاخیر خود را سخاوتمندانه با درنگ حضورش جبران کرد.
گفتگو با علاءالدین بروجردی را در ادامه میخوانید.
برخی
از محورهای گفتگوی پیشرو عبارتند از: 4 تهدید امنیت ملی، علت عدم دیدار
لاریجانی با استراو، علت در خواست حضور نماینده مجلس در تیم مذاکرهکننده
هستهای، دیدار دزدانه هیئت اروپا با مرتبطین فتنه و ارتباط گیری با آنها
قبل از سفر به تهران، تشکیل جلسه با زائران معترض در کمیسیون،ضرورت صحبت
وزارت اطلاعات ایران با سرویس امنیتی عربستان، تاراج ثروت ما در حوزه مشترک
نفت و گاز و میراث فرهنگی، دادگاه احمدینژاد و دادگاه عدل الهی،ماجرای
دیدار کمیسیون امنیت ملی با موسوی، هدایای درون سیستمی، مفسدههای فیس بوک،
حضور چشمگیر ایرانیان در اربعین،ایران در
تامین امنیت زائران حسینی حضور فیزیکی نداشت،مواضع روشن استراو علیه
سیاستهای امریکا و صهیونیستها و...
راهپیمایی اربعین حسینی بزرگترین تجمع انسانی بشریت
بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا ابا عبدالله الحسین(ع)
فکر میکنم راهپیمایی اربعین حرکت بسیار عظیم و مهمی است چرا که بزرگترین تجمع انسانی در سطح جامعه بشریت بوده و جدای این که در جهان اسلام حرکت منحصر به فرد است در کل جهان نیز منحصر به فرد به شمار میرود و به عبارتی قدرتنمایی شیعی و پیروان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است، این حرکت مسبوق به سابقه بوده و چند قرن است که ادامه دارد، حداقل تا آنجایی که من به خاطر دارم در نیم قرن گذشته ما شاهد چنین اتفاق مهمی بوده و هستیم، بنده در آن زمان یعنی حدود 50 سال گذشته یک بار توفیق تشرف داشتم و در سالهای اخیر هم این چهارمین سالی بود که خداوند این توفیق را عنایت کرد، در مسیر 80 کیلومتری نجف به کربلا صدها جسینیه و چادر وجود دارد و این پیادهروی به طوری جذبه دارد که مسیحیانی از کشورهای دیگر در این سفر حضور داشتند، امسال رسانههای عراق با آنها مصاحبه میکرد و از علت حضور آنها سوال میشد که آنها گفتند ما در فیلمها شور و شوق را میدیدیم ولی باورمان نمیشد چنین جمعیتی حضور داشته باشند بنابراین آمدیم تا از نزدیک شاهد باشیم، این راهپیمایی چه پدیدهای است در جهان که همه افراد از زن و مرد و پیر و جوان در آن حضور پیدا میکنند، خانمهای عراقی یک رسم سنتی دارند که در مسیر رفت بارهایشان را روی سر میگذارند که حتماً در تصاویر دیدهاید، این کار در راهپیمایی مشکل است و برخیها بچههای خود را با کالسکه در این راهپیمایی میآورند، بنابراین مدیریت این تحرکات گسترده مردمی بوده و در نوع خود جالب به شمار میرود، شاید بیش از 10 الی 15 نوع غذا را سخاوتمندانه و به صورت رایگان آن هم توسط عشایر عراقی در این مسافت 80 کیلومتری به زائران حسینی میدهند و حتی تمام حسینیهها میزبان این زائران هستند و سعی میکنند تا وسایل استراحت آنها را فراهم کنند به طوری که صبحانه و ناهار و شام و محل اقامت آنها را فراهم کرده وحتی پای زائرین را که به دلیل پیاده روی ورم میکند ماساژ میدهند، در کل در تمام ابعاد به تمام زائرین امام حسین خدمت کرده و در خدمت ساحت مقدس امام حسین (ع) هستند.
حضور چشمگیر ایرانیان در اربعین
سفر 4 سال پیش چه تفاوتی با سفر امسال داشت؟
4 سال پیش تقریبا اصلا ایرانی در این مراسم وجود نداشت و بنده در بازگشت به تهران به سازمان تبلیغات اسلامی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی و سایر ارگانهای زیربط نامه زدم که حیف است در این تجمع به این بزرگی جمهوری اسلامی ایران حضور نداشته باشد و خوشبختانه حضور ایرانیان امسال بسیار چشمگیر بود و میطلبد که ارگانهای زیربط حضور بیشتری داشته باشند به ویژه ارگانهایی که خدمات ویژه میدهند همچون هلال احمر و وزارت بهداشت و درمان و ... که میتوانند پررنگ تر حضور داشته باشند، از 4 مسیر این اقدامات صورت میگیرد که در برخی مسیرها متفاوت است
ناهنجاری فرهنگی راهپیمایی اربعین صفر است
شما در صحبتهایتان فرمودید 650 سال پیش نیز به این سفر مشرف شدهاید، سفر 50سال پیش با امروزه چه فرقی داشت؟
راهپیمایی امروزه خیلی پر شور است آن موقع ماشین نبود و علمای بزرگ پای پیاده میرفتند و یا علامه بحرالعلوم که پیرمرد 85 ساله است نیز پیاده میروند بنابراین خلوص و اخلاص در این گونه راهپیمایی موج میزند، نکته جالبی در این راهپیمای وجود دارد با آنکه نصف راهپیماییکنندگان خانم هستند واقعاً ناهنحاری فرهنگی صفر است، تأکید میکنم واقعاً صفر است، اصلاً چیزی به نام ناهنجاری وجود ندارد و همه در عالم خود هستند، معتقدم این فضا از فضای حج هم معنویتر است یعنی معنویت در آن موج میزند به گونهای که احساس میشود روح بلند و مقدس حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) و شهدای کربلا در این فضا موج میزند.
راهپیماییکنندگان اربعین تکفیریها را به سخره گرفتند
معمولا یکی از موضوعاتی که در چنین راهپیماییها مطرح میشود تامین امنیت است، با توجه به شرایط ویژه عراق وضعیت امنیتی راهپیمایی اربعین امسال چگونه بود؟
کسانی که در این مسیر قدم بر میدارند و حرکت میکنند امنیت آنها تأمین است در روزهای قبل از سفر چند مورد انفجار در مسیر اتفاق افتاد که یک شخص انتحاری آن را انجام داده بود و تعدادی به شهادت رسیدند که به سرعت شهدا منتقل شدند،راهپیماییکنندگان اربعین با این حرکت خود افراد پلید یعنی تکفیریها را به سخره گرفتند، البته باید از هزاران نیروی امنیتی و پلیس عراق تشکر کرد که انصافاً زحمت شبانهروزی و طاقتفرسا تحمل کردند تا امنیت خوبی تأمین شود ولی بحث امنیت در این راهپیمایی هیچ است، هیچ به این معنا که تأثیری ندارد و مثل انداختن یک سنگ کوچک در اقیانوس بزرگ است.
ایران در تامین امنیت زائران حسینی حضور فیزیکی نداشت
با عنایت به فرمایشات حضرتعالی که فرمودید حضور ایرانیان در اربعین امسال چشمگیر بود، آیا جمهوری اسلامی ایران در تامین امنیت زائران دخیل بود؟
ممکن است ما تجربیاتمان را - که حاصل انقلاب 35 ساله بوده و به لطف خداوند متعال امنیت چشمگیری داریم - در اختیار آنها قرار دهیم و نظر مشورتی دهیم و این خیلی طبیعی است چرا که عراق کشور همسایه و دوست جمهوری اسلامی ایران است ولی اینکه نیروهای ما به صورت فیزیکی در آنجا حضور داشته باشند این گونه نیست، خود عراقیها تجربه خوبی در این مدت پیدا کردهاند و طبیعی است که اگر درخواستی کنند جمهوری اسلامی ایران سخاوتمندانه تجربیات خود را در اختیار آنها قرار خواهد داد.
دولت موظف است بهترین خدمات را به زائران حسینی ارائه کند
یکی از موضوعات مهمی که در خصوص اربعین امسال مطرح می شود
وضعیت نامناسب مرزها و پاسخگو نبودن مسئولان زیربط به زائران حسینی است،
شما که در این سفر حضور داشتید وضعیت چگونه بود؟وضع مرز ما اصلاً خوب نیست مخصوصا گزارشهایی که زائران در عراق به ما دادند، در مرز مهران وضعیت تأسفبار است این که در آن سرمای پرسوز این مقطع از فصل چندین روز زائران امام حسین(ع) معطل میمانند و واقعا امکانات و خدماتدهی قابل قبول نیست، گفته میشود شهردار ایلام و مسئولین استان از زائرین عوارض دریافت کردند بنابراین باید در مقابل این عوارض خدمات ارائه کنند دولت حتما موظف است بهترین خدمات را ارائه کند مهمانسراهای متعدد بسازد و هلال احمر و دولت موظف هستند چادرهای بزرگ را برای زائران آماده کنند تا با زائرین محترمانه برخورد شود، تعداد زائرین به گونهای است که سیستم گذرنامه پاسخگو نیست حتما باید به گونهای عمل کنند تا حرمت زائرین حفظ شود و اگر حرمت زائر امام حسین (ع) را ما نگه نداریم چه کسی نگه خواهدداشت.
راهروهای ورود – خروج مرز مهران افزایش یابد
معتقدم ناجا باید تدبیری بیندیشد که مثلاً به جای سه گیت با سه نیرو حداقل 30 نیرو و راهرو ورودی و خروجی تعبیه شود که بتوانند سرعت کار را افزایش دهند.
تشکیل جلسه با زائران معترض در کمیسیون امنیت ملی
قرار شد از افرادی که - مخصوصا در مسیر کوفه - به ما اعتراض داشتند با آنها یک جلسهای در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با حضور دکتر شوهانی نماینده ایلام داشته باشیم تا پس از آن با ارگانهای زیربط موضوع را پیگیری کنیم این هم الزام عقیدتی و وظیفه قانونی است که این تدابیر را بیاندیشیم تا سال بعد شاهد وضعیت تأسف بار نباشیم.
سازمان هواپیمایی تدبیری برای سواستفادهکنندگان هزینه هوایی عتبات بیندیشد
یکی دیگر از موضوعات مهمی که در این حوزه وجود دارد اخذ مبلغ هنگفت برای جابهجایی مسافران هوایی است که سازمان هواپیمایی در این راستا سو استفاده میکند، به فرض مثال هزینه بلیط رفت و برگشت هوایی به نجف اشرف در روزهای عادی حدود 500 الی 600 هزار تومان است که این رقم در ایام اربعین به جای کاهش به مرز 1میلیون و200 هزار تومان یعنی 2 برابر میرسد! آیا نباید در این راستا تجدید نظری صورت بگیرد؟
این هم از مسائلی است که باید هواپیمایی کشور تدبیری بیاندیشد تا به این صورت نباشد، ما نباید برای زمانیکه در شرایط غیر مطلوب اقتصادی امروز عراق این همه هزینههای میلیاردی برای پخت و پز و تهیه اسکان برای زائران هزینه میشود در این جا شرایطی ایجاد کنیم که زائران در سختی باشند، نرخ بلیت هواپیما باید استاندارد و منطقی باشد و باید سازمان حج این قیمت را تثبیت کند تا اجازه سو استفاده به کسی داده نشود، افراد هم در ساماندهی زائران دخیل باشند چرا که حجم زائرین بسیار زیاد است که همگی مایلند در طول نهایت 10 روز به عراق رفته و سپس برگردند بنابراین باید از مردم کمک بگیرند تا در سازماندهی زائران مشکلی پیش نیاید و همچنین میتوان زمینه را برای حضور سایر خطوط هوایی کشورهای دیگر هماهنگ کرد، باید از همه ظرفیتها استفاده کنیم تا بتوانیم تسهیلات خوبی ارائه کنیم.
نظارت بر خدماتدهی به زائران حسینی پیشنها خوبی است
با توجه به جایگاه رفیع مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اهرم نظارتی مجلس،شما امکان نظارت براین موضوع را دارید، آیا نمیخواهید از این ابزار استفاده کنید؟
به نظرم امر نظارت با توجه به اینکه وظیفه مجلس است پیشنهاد خوبی است که باید به آن ورود کند.
به دنبال آمار زائران اربعین امسال هستیم
آخرین سوالم در این حوزه آمارهای مختلف در مورد حضور زائران در اربعین امسال است، ظاهرا گفته شده زائران امسال 10 برابر زائران سال گذشته بود، شما به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس آماری از زائران اربعین امسال دارید؟
خیر، ما دنبال آن هستیم که آمار را از ارگانهای مختلف دریافت کنیم تا به یک جمعبندی برسیم.
*** بینالملل
نقش بارز عربستان در حمایت از تکفیریها
اجازه دهید در بخش دوم سوالاتم به موضوعات بینالمللی از جمله وضعیت کشورهای همسایه اشاره کنم، یکی از موضوعاتی که اخیر خبر ساز شده کشتهشدن مشکوک ماجدالماجد عامل انفجار خونین مقابل سفارت کشورمان در بیروت است، اقدام این شخص که عربستانی بود نشان از عریانشدن اقدامات ضد ایرانی این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران است، به نظر حضرتعالی دستگاه دیپلماسی کشورمان چه سیاستی باید در قبال عربستان اتخاذ کند؟
سیاست ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران در مقابل همه همسایگان از جمله عربستان داشتن رابطه خوب و دوستانه است ولی واقعیت این است عربستان بسیار بد عمل میکند، اگر ما به عنوان نمایندگان مردم از زبان صراحت استفاده کنیم باید بگوییم این رفتار عربستان غیر قابل قبول است، عربستان در یک مسیری قرار گرفته که میشود نام آن را کجراهه گذاشت و برخلاف مصالح اسلامی عمل میکند، دستور خداوند متعال اعتصام به حبل الله است که قرآن میفرماید: «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم وأعتصموا به حبل الله جمیعاً و لا تفرقوا» این حرکت تکفیریها حرکت تندِ غیرمنطقیِ ضد اسلامیِ مسلمانکشی است که عربستان متأسفانه در آن یک نقش بارز دارد و فراتر از مرزهای جهان اسلام در کشورهای غیراسلامی رخ داده است مثل حوادثی که در روسیه اتفاق افتاد، سفری که "بندر بن سلطان" مسئول کل امنیتی عربستان به روسیه داشت و ملاقاتی با پوتین انجام داد - که اطلاعات آن در سطح جهان گسترده شد- نهایتاً منجر به این شد که پوتین برای اولین بار موضع تندی علیه عربستان انتخاب کرده و از شورای امنیت درخواست کرد که نام عربستان در لیست کشورهای تروریستی قرار بگیرد.
پرونده عربستان را به سازمان همکاریهای اسلامی بکشانیم
با توجه به اینکه روسیه چنین درخواستی داد آیا نباید جمهوری اسلامی ایران نیز واکنش نشان دهد؟
معتقدم بحث بسیار مهمی است، ما باید این مساله را به سازمان کنفرانس اسلامی بکشانیم گر چه عربستان در آن سازمان نفوذ دارد ولی این مانع از این نمیشود ما در خواست جلسه ویژهای را نداشته باشیم...
ما رییس جنبش غیر متعهدها هم هستیم ...
جدای از جنبش غیرمتعدها این یک مسأله اسلامی است که در جهان اسلام وجود دارد چرا که در جنبش غیرمتعهدها 118 کشور داریم که بسیاری از آنها غیر اسلامی هستند ولی ما در مجموع فقط 57 کشور اسلامی داریم بنابراین باید در سازمان همکاریهای اسلامی این موضوع را پیگیری کنیم چرا که با آبروی اسلام گره خورده است، این تکفیریها یک چهره بسیار زشت از اسلام ترسیم کردهاند که این ظلم به اسلام است چرا که اسلام دین محبت و صلح است دین عطوفت و مهربانی است و«رُوحّما بِینّکهم» حداقل در جامعه اسلامی به این صورت است «اّشداءّ علی الکُفار» برای کسانی که علیه اسلام عداوت و دشمنی میکنند همچون رژیم صهیونیستی که باید با آنها دشمنی کرد اما الان کار برعکس شده یعنی «اّشداُء الاسلام رُوحّما علی الکُفار»! که یک چنین اتفاقی افتاده و به هیچ وجه قابل قبول نیست و عربستان باید در برابر امت اسلامی پاسخگو باشد، سیاست ما دشمنی با عربستان نیست بلکه دوستی با این کشور است ولی یک دست صدا ندارد و ما در مقابل شاهد سیاست دیگری از طرف عربستان هستیم این که این عامل جنایت هولناک در مقابل سفارت بیروت یک فرد عربستانی است - که ما هم دنبال آن بودیم در مجموعهی اطلاعاتی که دریافت میشود و مقداری هم شده و خیلی از مطالب هم وجود دارد که شاید در حال حاضر در دسترس افکار عمومی نیست، حضور داشته باشیم - آن فرد بعد از دیدار هیئتی از عربستان ناپدید میشود یعنی یک سند زنده و مهم را از بین میبرند و تمام این مسائل سوال فراوانی نه تنها در جمهوری اسلامی ایران بلکه در کل جهان اسلام در مقابل عربستان ایجاد کرده است.
ضرورت صحبت وزارت اطلاعات ایران با سرویس امنیتی عربستان
فکر میکنم دستگاه دیپلماسی و هم دستگاه امنیتی ما یعنی وزارت اطلاعات هم با سرویس امنتیتی عربستان صحبت بسیار جدی داشته باشد، امنیت برای ما محوریت دارد و حتماً باید اضافه بر دستگاه دیپلماسی دستگاههای امنیتی یعنی وزارت اطلاعات با سرویس امنیتی عربستان بحث جدی داشته باشد.
اطلاع ویژهای از دستگیری پسر بندربن سلطان ندارم
گفته میشود علاوه بر الماجد مهره دیگری را دستگیر کردهاند که گفته میشود پسر بندر بن سلطان است که اگر فاش شود به ضرر عربستان خواهد بود؟
گفته میشود علاوه بر الماجد مهره دیگری را دستگیر کردهاند که گفته میشود پسر بندر بن سلطان است که اگر فاش شود به ضرر عربستان خواهد بود؟
من هم این موضوع را در حد خبر شنیدهام و اطلاعات ویژهای ندارم.
روابط ایران و عربستان لطمه خورده است
اگر این خبر صحت داشته باشد چه تأثیری در سرانجام روابط ایران و عربستان خواهد داشت؟در هر حال رابطه ایران و عربستان لطمه خورده است یعنی متأسفانه ما هیچ رابطه خوبی با عربستان نداریم به دلیل اقدامات عربستان باید منتظر تغییر رویکرد این کشور در سیاست خارجی باشیم.
ضرورت تقدیر از نوریالمالکی
از دیگر موضوعات مهم منطقه حوادث عراق است که اخیراً شاهد
حوادثی در استان الانبار عراق هستیم آیا دشمنان در عراق به نتیجه خواهند
رسید؟من فکر میکنم همه دنیا باید از اقدامات نوری مالکی قدردانی کنند نخست وزیر عراق در برخورد قاطع و جدی با تروریست ها خوب اقدام کرده، تروریست یک پدیده شوم جهانی است که حتماً مقابله با آن باید با یک همکاری گسترده جهانی صورت بگیرد و این حق دولت عراق است با افرادی که خارج از مرزها به این کشور عبور کردهاند و حتی عناصری از داخل امنیت عراق را تهدید میکند با قاطعیت و جدیت برخورد کند تا این غده سرطانی جراحی شود.
تعامل دولت لبنان و حزبالله در قبال هدایت بحران به این کشور
برخی معتقدند نا امنیهای سوربه به صورت هدایت شده به لبنان منتقل شده است آیا با این موضوع موافق هستید؟ و اگر اینگونه است نقش حزبالله در پاکسازی و تأمین امنیت لبنان چیست؟چرا که این جریان مقاومت در جنگ 33 روزه تاثیر خود را نشان دادند
در هر صورت بعد از شکست تکفیریها و حامیان آن در سوریه به نظر میرسد با هدف انتقامگیری از کشورهای حامی مقاومت - که حتماً هم رژیم صهیونیستی در این رویکرد نقش دارد - بحران را به کشورهایی همچون لبنان و عراق منتقل میکنند و این کاملاً درست است به نظر میرسد جای تردید نداشته باشد و طبیعتاً باید یک تعامل جدی صورت بگیرد یعنی هم دولت لبنان در این زمینه مسئولیت دارد و حزبالله به عنوان یکی از مهمترین محورهای مقاومت طبیعتاً باید نقش خود را ایفا کند، دولت عراق نیز خوب عمل میکند که امیدواریم شاهد نقطهی پایانی باشیم به این نکات ناگوار، نکته دیگری که مهم است با توجه به اینکه تروریستها از دهها کشور که بسیاری از آنها غیر اسلامی هستند از جمله از کشورهای اروپایی به سوریه آمدهاند باید بدانند دیر یا زود بحران سوریه به پایان خواهد رسید و طبیعتاً اینها جایی برای ماندن در سوریه نخواهند داشت و باید به کشورشان بازگردند، اروپا باید توجه داشته باشد که بیتوجهی نسبت به این افراد که اتباع آنها با همان چهرههای اروپایی هستند این بحران را به آنها منتقل خواهند کرد و کشورهایی مانند انگلیس که در این ارتباط نقش حمایتی داشته و به تروریستها کمک میکنند باید پاسخگوی تصمیمات نادرست خود باشند.
عربستان شکستخورده بحران سوریه است
اخیر پوشش حوادث کشور سوریه توسط رسانههای غربی کمرنگ شده
است چرا که در اوج بحران این کشور رسانههای مذکور تبلیغات گستردهای علیه
بشار اسد و ارتش این کشور انجام می دادند، فک نمیکنید این حرکات نشان از
پیروزی نزدیک اسد است؟بالاخره کشوری مانند قطر که زمانی سردمدار بود و تصورشان در سال اول - که الان در سال سوم بحران سوریه هستیم - این بود که طی 2 الی 3 ماه کار اسد به پایان خواهد رسید، الان دچار سرخوردگی شدند به همین دلیل بحران سوریه از دست قطر خارج و به عربستان منتقل شد و عربستان نیز بدون تردید شکست خورده این پروژه است و طبیعی است حرفی برای گفتن ندارند چرا که یک پدیده دیگری هم اتفاق افتاد، این که تروریستها در مقابل یکدیگر صف آرایی کردهاند، مثلاً القاعده با ارتش آزاد در حال درگیری است و بسیاری از اتفاقاتی که در سوریه میافتد توسط افرادی است که سوری نیستند و خیلیها خارج از مرز سوریه این فجایع را انجام میدهند و هیچ مرزی قائل نیستند چرا که شیعه میکشند سنی معتدل و مسیحی میکشند که یک پدیده کاملاً خطرناک است.
حوادث اخیر منطقه بخاطر هلال شیعی نیست
چند سال قبل بحثی مبنی بر کشورهای "هلال شیعی" راه انداخته شد که شامل ایران، عراق، سوریه، لبنان و بحرین میشد، فکر نمیکنید اتفاقات اخیر با هدف تضعیف این کشورهاست؟ چرا که اکثر این کشورهای مذکور به نوعی درگیر حوادث امنیتی هستند که عمدتا از سوی برخی کشورهای خارجی هدایت میشود و اگر نبود اقتدار و قدرت ایران چه بسا با ایران نیز چنین کاری میکردند
این حرفی بود که پادشاه اردن در یک مقطعی مطرح کرد به نظر من منطقی نیست چرا که اصلا بحث شیعه نیست، اگر هلال شیعی است چرا سنیها را میکشند، هیچوقت در حرکتهای انتحاری فرد شیعی را نمیبینید که این کار را انجام دهند چرا که ما این کار را کاملاً ضد اسلامی میدانیم امروز علمای برجسته در جهان مخالف جدی این روند هستند و به وحدت اسلامی توجه دارند، البته جمهوری اسلامی بنیانگذار وحدت اسلامی است وحتی سالها قبل از انقلاب در زمان آیتالله بروجردی تفاهمی با شیخ شرطوت در مصر برای وحدت اسلامی به امضا رسید و ما در آستانه 17 ربیع میلاد باسعادت حضرت پیامبر(ص) کنفرانس وحدت اسلامی را خواهیم داشت.
مواضع روشن استراو علیه سیاستهای امریکا و صهیونیستها
اخیراً جک استرو وزیر اسبق امور خارجه انگلیس در قامت رییس گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران به تهران سفر کرد ولی روسای قوای مقننه و مجریه با وی ملاقاتی نداشتند، علت این موضوع چیست؟
اصلا ملاقات گروههای دوستی پارلمانی در سطح رییس جمهور نیست من تعجب میکنم این را به این صورت عنوان میکنند شما هیچ گروه دوستی پارلمانی را سراغ ندارید که با رییس جمهور ملاقات کرده باشد، چه انتظاری است وی پیش از این وزیر سابق امور خارجه بوده است ولی عنوان سابق به لحاظ حقوقی، بینالمللی و عرف تأثیری ندارد به نظر من این یک انتظار غیرواقعی است که مطرح شده در هر صورت آقای استراو مواضع روشنی علیه سیاستهای آمریکا و صهیونیستها اتخاذ کرده و در چهارچوب دیپلماسی پارلمانی به تهران سفر کرده است.
مصوبه مجلس علت عدم ملاقات استراو با لاریجانی
پس علت عدم دیدار استراو با رئیس مجلس چه بود؟
مصوبه ما در مجلس کاهش رابطه با انگلیس بود که خود من آن زمان در این رابطه صحبت کردم، مصوب شد که ما در سطح سفیر رابطه نداشته باشیم ولی بنا نیست ما در سطح کاردار هم رابطه نداشته باشیم، ما به عنوان مجلس سطح رابطه با انگلیس را در سطح سفیر تقلیل دادیم که مصوبه هم داریم بنابراین وقتی ما این رابطه را تقلیل میدهیم طبیعی است که با هیئتی از انگلیس میآید رئیس مجلس ملاقات نکند بسیار منطقی است ما در هر صورت میلیاردها طلب از انگلیس داریم مواضع خودمان را هم داریم و مواضع ما در ملاقات استروا مطرح شد، سیاست ما صحبت کردن با دنیا است انزوا خط مشی است که آمریکاییها سعی کردهاند آن را تحمیل و تبلیغ کنند، در طول چند سال اخیر که اروپاییها به دنبال بالا گرفتن بحث هستهای عملا ارتباط خود با ایران را تقریبا به حداقل رسانده بودند امروز آنها از سیاست گذشتهشان پشیمان شده و میخواهند با ایران صحبت کنند، ما در کشورهای اروپایی سفیر داریم سفارتخانه داریم و باید صحبت و مواضع خودمان را تبیین کنیم تا از منافع ملی خودمان دفاع شود این تصور که برخیها دارند که ما چرا ارتباط برقرار میکنیم این "چرا" متوجه اروپاییهاست که اروپاییها در آن مقطع با یک تحلیل روابط خود را به حداقل رسانده بودند بنابراین پشیمان از گذشته میآیند تا با جمهوری اسلامی صحبت کنند، با صراحت مواضع خود را به آنها اعلام خواهیم کرد.
ملاقات با مرتبطین فتنه 88، اشتباه بزرگ پارلمان اروپا
پارلمان اروپا که در جریان سفر به تهران برخلاف قوانین عمل کرد
پارلمان اروپا اشتباه بزرگی مرتکب شد و با دو تن از مرتبطین فتنه 88 به صورت غیر رسمی و در محل سفارت یونان که برخلاف نزاکت دیپلماتیک و اصل رفتار میهمان در یک کشور بود ملاقات کرد، طبیعتا به هیچ وجه نباید مجددا این موضوع تکرار شود این را صریح به کلیه هیئتهایی که با میزبانی مجلس به تهران سفر میکنند قبل از آمدن گفته شده و در مورد جک استروا هم سیاست همین بود واگر این اشتباه بزرگ تکرار شود بدون تردید برخورد تندی صورت خواهد گرفت.
اجازه نخوهیم داد پارلمانهای اروپایی در امور داخلی ایران دخالت کنند
تصور من این است که این اشتباه پارلمان اروپا را کشورها در روابط خودشان- که چندین هیئت در راه هستند از جمله آلمان، ایرلند به تهران بیایند - انجام ندهند ما به دلیل سیاستهای کلان نظام در عرصه خارجی و اصل داشتن روابط خوب با همه کشورها طبیعتا استقبال میکنیم ولی به هیچ وجه اجازه نخوهیم داد در امور داخلی ما دخالت کنند.
در این رابطه چند سوال اساسی مطرح میشود، مگر هیئت پارلمانی اروپا، هیئت پارلمانی نبودند ولی چرا با آقای روحانی و لاریجانی دیدار کردند؟
عرض کردم گروههای دوستی پارلمانی که تا به حال مکررا به ایران آمدهاند موردی را سراغ ندارید که با رئیسجمهور کشور ملاقات کرده باشد.
دیداری با مرتبطین فتنه در پروتکل تشریفاتی وجود نداشت
از دیگر سوالات این است که حتما دیدار هیت پارلمان اروپا با مرتبطین فتنه در پروتکل تشریفاتی بوده که دیدار کردهاند چرا که معمولا قبل از سفر هیئتی به ایران پروتکلی بین طرفین تهیه و امضا میشود تا برنامهها براساس آن پیش برود ؟
سند موجود است و به هیچ وجه در آن پروتکل چنین دیداری قید نشده بود.
هیئت اروپایی دزدانه با مرتبطین فتنه ملاقلات کردند
وقتی هیئتها به ایران میآیند به دیدار مسئولین میروند اما اینبار به صورت دزدانه و بدون اینکه در برنامه حضور داشته باشد این ملاقات صورت گرفت، چون وقتی هیئتها میآیند برنامه به صورت تایپ شده در اختیار آنهاست و گفته میشود دیدار شما با این هیئتهاست اینها برخلاف این برنامه و به صورت محرمانه رفتهاند داخل سفارت یونان این کار را انجام دادند.
ارتباطگیری هیئت اروپایی با مرتبطین فتنه قبل از سفر به تهران
مگر میشود چنین ملاقاتی بدون اطلاع مسئولین ما صورت بگیرد،
مگر افرادی از ما آنجا نبودند، حتما کسانی بودند که آنها را هدایت کردهاند
چراکه آنها اصلا محل اقامت این دو مرتبط فتنه را نمیشناسند؟اینها با آن دو نفر علیالقاعده ارتباط برقرار کردهاند یا از طریق سفارتشان یا ممکن است سفارت یونان یک الی دو ماه قبل از آمدن آنها با این افراد تماس برقرار کرده و این تصمیم را گرفته باشد.
وزارت اطلاعات مخالف دیدار هیئت اروپایی با مرتبطین فتنه بود
آنچه مهم است اینکه این دیدار جزو برنامه آنها به هیچ وجه نبوده و نظر مخالف مجلس در جلسهای که دکتر جلالی گذاشته بود صریحا مطرح شد که مجلس مخالف است وزارت اطلاعات هم مخالف بود و طبیعتا این نظر مخالف را علیالاصول خود وزارت خارجه که با کشورها ارتباط دارد باید به آنها منتقل کرده باشد و به همین دلیل شما ملاحظه نمیکنید این دیدار به صورت رسمی در یک جایگاه قرار گرفته باشد.
هیئتهای خارجی در سفر به ایران جلسات داخلی دارند
اگر این چنین باشد بازهم ایران محکوم میشود به اینکه یک هیئت خارجی خیلی راحت در داخل ایران هر کاری دلش خواست انجام داد بدون اینکه مقامات ایرانی مطلع شوند...
ما که کشور پلیسی نداریم، هیئت خارجی که به ایران میآید رفت و آمد دارند مثلا به سفارتخانه خودشان میروند جلسه داخلی دارند طبیعی است جلسه خودشان را داشته باشند اینگونه نیست که یک صف پلیس ایستاده باشد که کسی به سفارت خانهها نرود، مرتب رفت و آمد دارند آنچه مسلم است اینکه بدون اذن مقامات ایرانی این کار را انجام دادند به نظر من اشتباه بزرگی را مرتکب شدند که نتیجهاش متوجه پارلمان اروپا هم شد.
سوال از وزرای اطلاعات، خارجه و کشور در دستور کار کمیسیون امنیت ملی
ظاهرا در همین رابطه کمیسیون امنیت ملی وزرای خارجه، کشور و اطلاعات را به مجلس احضار کرده ، درست است؟
میدانید که هر نمایندهای به صورت قانونی حق سوال از وزرا را دارد و برخی نمایندگان هم در این زمینه سوالاتی را مطرح کردند که به لحاظ قانونی در دستور کار کمیسیون قرار گرفت.
اولویت مجلس همچنان ارتباط با کشورهای اسلامی و همسایه است
در کنار دیدار با هیئتهای از پارلمانهای اروپایی، سیاست مجلس شورای اسلامی در قبال کشورهای همسایه چیست؟
در کنار رویکرد جدید اروپا نسبت به جمهوری اسلامی ایران و آمدن هیئتهای متعدد به کشورمان، سیاست ما همچنان اولویت با کشورهای همسایه و کشورهای اسلامی است و به همین دلیل ملاحظه میکنید مجلس در ماه آینده میزبان روسای مجالس کشورهای اسلامی است که صدها نفر در قالب این هیئتها به جمهوری اسلامی ایران خواهند آمد و یک حرکت بسیار مهمی است که 29 و 30 بهمن ماه در سطح سران و چندروز پیش از آن نیز در سطح کارشناسی خواهد بود بنابراین محور سیاست ما در عرصه خارجی تغییر نکرده و معتقدم باید کار تقویت رابطه با کشورهای اسلامی با محوریت همسایگان با جدیت ادامه پیدا کند.
نشست ژنو2 بدون حضور ایران نتیجه نخواهد داشت
از دیگر موضوعاتی که این روزها بیشتر به آن توجه میشود، برگزاری نشست ژنو2 برای حل و فصل بحران سوریه است، تا کنون دعوتی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور تاثیرگزار برای حضور در این نشست نشده است، به نظر حضرتعالی به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برگزاری این نشست بدون حضور ایران نتیجهای در بر خواهد داشت؟
کنفرانس ژنو نشان دهنده گذاشتن نقطه پایانی به سیاست نظامیگری درسوریه است و اینکه جهان امروز به این جمعبندی رسیدند سخنی که ایران در ماههای اول این بحران به عنوان یک سیاست اعلام کرد و گفت بحران سوریه راهحل نظامی نداشته و از طریق سیاسی قابل حل است، منطقی است بقیه کشورهای دنیا که سیاست دیگری دنبال میکردند و دنبال راهحل نظامی بودند به اشتباه کارشان پی برده و پذیرفتند این که باید از طریق سیاسی مسئله را حل کرد، بدون حضور ایران این نشست نتیجهای نخواهد داشت.
جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه نباید در حاشیه ژنو شرکت کند
در همین رابطه اخیر جانکری وزیر امور خارجه امریکا مدعی شده است که ایران میتواند در حاشیه نشست ژنو2 نقش ایفا کند! ولی از ایران به صورت رسمی دعوت نخواهیم کرد، این در حالی است که آیتالله موحدی کرمانی در نماز جمعه اخیر گفتند ایران نباید در حاشیه این نشست نقش داشته باشد و خیلی از صاحبنظران معتقدند حضور ایران در حاشیه نشست ژنو در شان ایران نخواهد بود، نظر شما در این رابطه چیست؟
آمریکایی ها در یک تناقض جدی گیر کردهاند از یک طرف بدون حضور ایران کنفرانس ژنو شکست خورده است از طرف دیگر برای آن ها سخت است نظریه چندین بار اعلام شده خودشان مبنی بر عدم حضور ایران در این نشست را تغییر دهند به همین دلیل از ادبیاتی استفاده میکنند که دو پهلو است جمهوری اسلامی ایران در حاشیه ژنو از دید من به هیچ وجه نباید شرکت کند حضور ما در این اجلاس براساس واقعیتهای صحنه محوری است اگر به صورت رسمی و علنی دعوت صورت نگیرد و ما نقش محوری خودمان را در این زمینه ایفا نکنیم نباید در این نشست شرکت کنیم حتما عدم حضور تصمیمی است که وزارت خارجه اتخاذ می کند.
اتفاقی که در مذاکرات هستهای ژنو اتفاق افتاد همان نرمش قهرمانانه است
سوال بعدی خودم را در مورد مذاکرات گروه 5+1 و ایران میپرسم، با عنایت به اینکه این مذاکرات در دوره شش ماهه توافق شده است برخیها معتقدند تفاهم نامه ژنو عملیاتی نشده ولی ما برخی از فعالیتهای هستهای خود را متوقف کردهایم آیا شما این موضوع را قبول دارید که برخی فعالیت هستهای ما تعلیق و تعطیل شده است؟
من فکر نمیکنم اتفاق ویژهای واقع شده باشد، اتفاقاتی که واقع شده در مذاکرات ژنو به نظر من همان نرمش قهرمانانه است امروزه ما بر صفر تا صد دانش هستهای در بعد صلحآمیز مسلط هستیم .
نباید به هیچ وجه توانمندیهای هستهای ما کاهش پیدا کند
در
مجلس قویا معتقدیم به هیچ وجه توانمندیهای فناوری هستهای ما نباید کاهش
پیدا کند باید این مسیر را ادامه بدهیم چرا که بحث غنیسازی و تولید سوخت
صرفا برای انرژی نیست بلکه در عرصههای مختلف از جمله کشاورزی، پزشکی،
زمینشناسی و در رشتههای متعدد دیگری وجود دارد، نگاه ما در سند ژنو به
چشمانداز است، یکی از اهداف چشم انداز انتقال پرونده هستهای از شورای
امنیت به جایگاه اصلی خود یعنی آژانس بینالمللی انرژی اتمی است هم چنین
رفع کلیه تحریمها از دیگر مواردی بوده و هدف سوم نیز این که جمهوری اسلامی
ایران بتواند بدون مزاحمت در عرصه فعالیت هستهای به کار خود ادامه دهد و
تصمیمات و اقدامات باید در جهت تحقق چشمانداز در این سند باشد به این معنا
که باید بتوانیم بدون این موانع که ایجاد کردند گامهای بعدی را برداریم
سند ژنو بدون این چشمانداز فاقد هرگونه ارزش است، آنچه برای ما ملت مهم
است اینکه بتوانیم به یک چشمانداز در یک زمان منطقی و معقول برسیم.
بازدید کمیسیون امنیت ملی از مرکز هستهای اراک
یکی از برنامههای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بازدید از مراکز مهم و هستهای کشور است که پیشتر نیز صورت گرفته، در این رابطه بازدید دیگری از مناطق هستهای نخواهید داشت؟
به لحاظ اطمینان کمیسیون در آیندهای نه چندان دور بازدیدی از مراکز هستهای از جمله اراک خواهیم داشت و ما معتقدیم که باید اقدامات صورت گرفته در این زمینه را مستمر رصد کنیم.
آخرین وضعیت سایتهای هستهای
به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بفرمایید آخرین وضعیت سایتهای هسته ای ما چگونه است؟
فعالیتها ادامه دارد و تفاهم ژنو هیچگونه تغییری در ارتباط با مسئله فعالیتهای غنیسازی تا 5 درصد محدودیت ایجاد نکرده و این کار هم چنان ادامه دارد.
از فعالیتهای هستهای دست نخواهیم کشید
در پی تفاهم اخیر ژنو برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این رابطه اظهار نگرانی کردند و حتی بحث لغو تفاهم در صورت انحراف طرف مقابل مطرح شد، به صورت مصداقی بفرمایید در چه صورت مجلس لغو تفاهم ژنو را به صورت جدی مطرح خواهد کرد؟
آنها اگر بخواهند هرگونه تصمیمی بگیرند که در آن جهت حق ملی ما سلب شود و شرایطی ایجاد کنند که ما فعالیتهای صلح آمیز را ادامه ندهیم فکر نمیکنم ادامه مذاکرات جایگاهی داشته باشد، حقیقتا هیچ وقت این اتفاق واقع نخواهد شد که ما دست از فعالیتهای صلحآمیز هستهای بکشیم.
*** داخلی
ایجاد خط پروازی مستقیم بین ایران و امریکا دادن خدمات به مردم است
آقای بروجردی اجازه دهید در بخش سوم سوالاتم به موضوعات داخلی اشاره کنم، اولین سوالم در این بخش که مرتبط به سوال قبلی نیز است اینکه اخیرا بحث ایجا خط پرواز مستقیم بین ایران و امریکا مطرح شده که ظاهرا معاونت اجرایی رئیس جمهور این موضوع را پیگیری میکنند، نظر شما در این باره چیست؟
حضور ایرانی ها در آمریکا میلیونی است و وظیفه قانونی ما این است به ایرانیان بیشترین خدمات را به عنوان دولت ایران ارائه کنیم بنابراین برداشتن هر گامی در این زمینه در چارچوب مراودات مردمی است نه دولتی، ما با ملت آمریکا دشمنی نداریم و نه تنها مخالف ملت آمریکا نیستیم بلکه ارتباط بین نخبگان و ارتباط با کسانی که در درون جامعه آمریکا مخالف بسیار جدی با نظام سلطه هستند ضروری است، اگر خط پروازی قرار باشد برقرار شود دادن خدمات به مردم بوده که اکثریت آن را هم مردم خودمان تشکیل می دهند البته کار ما در این زمینه اجرایی نیست و دوستان مطالعه میکنند و هواپیماهای ما به خیلی از جاهای دنیا رفت و آمد دارند.
تصمیماتی در مورد اضافه شدن تیم تخصصی به تیم مذکراهکننده هستهای گرفته شده است
اخیرا گفته شده تیمی تحت عنوان تیم تخصصی به تیم مذاکرهکننده هستهای اضافه خواهد شد، با این موضوع موافق هستید؟
حتما اضافه شدن این تیم منطقی است یعنی در مقابل صف آرایی آنها حتما باید صف آرایی قدرتمندی داشته باشیم و به همین دلیل اضافه نمودن متخصصین هم منطقی و هم ضروری است و به نظرم تصمیماتی در این زمینه گرفته شده است.
مجلس بخواهد میتواند نمایندهای در تیم مذاکرهکننده هستهای داشته باشد/ به صورت رسمی ورود نکردهایم
یکی دیگر از موضوعاتی که مدتهاست بحث آن وجود دارد پیوستن نمایندهای از مجلس به تیم مذاکرهکننده هستهای است، این موضوع در چه مرحلهای قرار دارد؟ ظاهرا گفته شده که دولت با این موضوع مخالفت کرده است؟
به صورت رسمی هیچ وقت در این زمینه ورودی نداشتیم ولی ما میتوانیم به لحاظ قانونی الزام ایجاد کنیم و دولت هم ملزم است بپذیرد، منتهی در مجلس نظر واحدی وجود ندارد که ما لزوما عرصه مذاکرات حضور فیزیکی داشته باشیم به این دلیل که ممکن است ما با بخشی از مذاکرات هستهای موافق نباشیم بنابراین چیزی که ما مخالف هستیم با حضور نماینده مجلس پیش برود که مثبت نیست، آن چه مهم است اینکه ما نظارت داشته باشیم به عدم خروج فعالیت هستهای در مسیری که حافظ منافع ملی است اگر مجلس در نهایت به این جمعبندی برای این که فردی را در تیم مذاکرات داشته باشد برسد، میتواند از سازو کار قانونی برای دولت الزام ایجاد کند ولی هنوز تصمیمی در این زمینه در مجلس اتخاذ نشده است.
علت پیشنهاد نماینده مجلس در تیم مذاکرهکننده هستهای
علت پیشنهاد کسانی که معتقدند باید در مذاکرات نماینده مجلس حضور داشته باشد اطلاعرسانی است و این کاستی را میتوان با سازو کاری مرتفع کرد آن وقت شاید حضور نماینده ضرورت نداشته باشد.
هیئت نظارت بر تیم هستهای موضوع جدیدی نیست
به این پرسش نیز اشاره کنم که اخیرا بحثی نیز در مورد هیئت نظارت بر تیم هستهای مطرح شده، ماهیت این هیئت چیست؟
این چیز جدیدی نیست در واقع تصمیمگیریهای هستهای در چند حلقه در جمهوری اسلامی انجام میشود از حلقههای کارشناسی گرفته تا مدیریتهای ارشد نظام که همیشه در ادوار گذشته و فعلی انجام میشده و در حال حاضر نیز وجود دارد در دوره قبل کمیته هستهای در دبیرخانه شورای امنیت وجود داشت که دبیر شورا هم این جلسات را مدیریت میکرد و وزرای ذیربط نیز حضور داشتند و از مجلس نیز بنده حضور داشتم.
عدم تشکیل کمیته هستهای نقصی در روند تصمیمگیری های هستهای
این کمیته در دولت یازدهم نیز تشکیل شده است؟
در دولت جدید تاکنون چنین جلسهای برگزار نشده و معتقدم که این یک نقصی است که در روند تصمیمگیریهای هستهای وجود دارد.
خط قرمز ما در فعالیت های هستهای بمب هستهای است
در ارتباط با موضوعات هستهای چندی پیش نمایندگان مجلس از تهیه طرحی خبر دادند که بر اساس آن دولت ملزم به غنیسازی اورانیوم 60 در صدی میشد، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با این موضوع موافق است؟
خط قرمز ما در فعالیتهای هستهای بمب هستهای است که ما به شدت با آن مخالف هستیم و معتقدیم وجود حتی یک بمب تهدید کننده است، ما نه تنها در عهد نامه NPT معتقد به عدم ساخت بمب هستهای هستیم بلکه تنها کشوری نیز هستیم که از یک پشتوانه مهم به نام فتوای آیتالله العظمی خامنهای برخوردار هستیم، مادون این خط مرز حق مسلم ماست که براساس نیازهای هر مقطعی اگر مورد نیاز است انجام بدهیم.
مشکل کمبود سانتریفیوژ نداریم
با طرح افزایش تعداد سانتریفوژها که آن هم توسط عدهای از نمایندگان مطرح شده موافق هستید؟
در حال حاضر همه سانتریفیوژهای ما فعال نیست بنابراین مشکل فعلی ما کمبود دستگاه سانتریفیوژ نیست ولی آن چه مهم است ما هر چه سریعتر بتوانیم چشم انداز هستهای خودمان را که در سند ژنو آمده محقق کنیم و بتوانیم ظلم تاریخی به ملت خودمان را برطرف کنیم این تحریمهای ظالمانه غیرقانونی است و هم این که آزادانه در چارچوب مقررات آژانس به فعالیتهای صلحآمیز خود ادامه دهیم.
بر اساس منافع ملی تصمیم خواهیم گرفت
با ین اوصاف و طرحهای که خدمتان عرض کردم آیا این اقدام نمایندگان موازیکاری با کار دولت از جمله وزارت امور خارجه نیست؟
این ها فعلا در حد ایده است، مطلع هستید وقتی طرحی مطرح میشود تا تصویب نهایی کار زیاد دارد روی آن بحث کارشناسی میشود که آیا این طرح قابلیت اجرایی دارد یا خیر، ما به عنوان یک نظام با تجربه 35 ساله حتما براساس منافع ملی تصمیم خواهیم گرفت.
میراث فرهنگی تاراج شده باید برگردانده شود
یکی از موضوعاتی که آزار دهنده بود و زیاد به آن توجه نمیشود تاراج میراث فرهنگی ما در دورههای مختلف بوده که خیلی از این میراث نیز در کشوهای اروپایی قرار دارند، کمیسیون امنیت ملی تا چه میزان به این مهم حساس بوده و چقدر ضرورت دارد این مسئله پیگیری شود؟
فکر میکنم ما مطالبات ملی فراوانی داریم که به همین دلیل کمیته مطالبات ملی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی شکل گرفت، این کمیته مسئولیت بسیار سنگینی دارد مقدار زیادی از میراث فرهنگی ما در موزههای فرانسه، انگلیس و برخی دیگر از کشورها وجود دارد که اینها را به ناحق به تاراج بردهاند و فکر میکنم به لحاظ حقوق بینالملل و مقررات موجود در عرصه جهانی قابل استرداد است مثلا در مقطعی برخی از این اقلام را به امانت گرفتند تا بررسی کرده و برگردانند که برنگردانند و اسناد آن موجود است، حتما باید تلاش شود تا این اشیا برگردانده شود.
ثروت ما در حوزههای مشترک نفت و گاز به تاراج میرود
البته فقط این میراث فرهنگی نیست که به تاراج میرود بلکه در حوزه های مشترک نفت و گازی نیز شرکای ما چنین اقدامی را انجام میدهند، این حوزه چه ضرورتی دارد که پیگیری شود؟
در عرصه حوزههای مشترک نفت و گاز ما با کشورهای همسایه به خصوص در منطقه خلیج فارس مقدار زیادی از ثروت ملی ما در حال به تاراج رفتن است ما به دلیل این که در اجرای پروژهها به دلایل خاصی عقب هستیم عملا کشورهای همسایه به صورت میلیاردی از این حوزه های مشترک استفاده میکنند که طبیعی است به لحاظ ملی به ضرر ملت ماست و این ملت ما را تضعیف میکند که وزارت نفت باید در این زمینه تلاش بیشتری کند و البته مجلس هم باید پیگیری کند که وزارت نفت بتواند این وظیفه مهم را انجام دهد.
مسئله "پیرجمعیتی" کشور ما را تهدید میکند
تلاش برای حفظ منافع ملی واجب اشت و باید در کنار این مهم به حفظ نسل هم کمک کنیم، یکی از موضوعاتی که کشور ما را تهدید میکند موضوع "پیرجمعیتی" است در این زمینه چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
مقام معظم رهبری بارها به مسئله پیرجمعیتی اشاره کردند و این معضلی است که در برخی کشورها نرخ رشد جمعیت به صفر رسیده و رشد منفی دارند، بدون تردید این خطر جدی است متاسفانه تصمیماتی که در دو دهه گذشته اتخاذ شده عملا تبدیل به یک فرهنگ شده و برای تغییر این وضعیت حتما نیاز به یک طرح جامع داریم و نقشه راه همه جانبه که بخش مهمی از آن مسائل فرهنگی، ساختاری، امکانات و مشوقها است، همانگونه که در مقطعی تبلیغ میکردیم" فرزند کمتر زندگی بهتر" این شعار باید تغییر کند به شعار" فرزند بیشتر زندگی بهتر" و باید فراتر از شعار - که البته شعار هم مثبت است - حرکت کنیم و براساس واقعیتهای موجود این مقطع در عرصه اقتصادی دولت مشوقهای اقتصادی در اختیار خانوادههایی با فرزندان بیشتر قرار دهد و تلاش کند که این اتفاق بیافتد در هر صورت این فرمایش چند نوبت از سوی مقام معظم رهبری اعلام شده وظیفه مجلس و دولت این است که در جهت تحقق فرمایشات ایشان تلاش کنند.
میلیاردر شدن یک شبه افرادی مثل بابک زنجانی آفت نظام است
آقای بروجردی در این بخش از مصاحبه میخواهم راجع به موضوعاتی از حضورتان سوال بپرسم که به عملکرد و فعالیتهای برخی افراد حقیقی و حقوقی مرتبط میشود، در این حوزه ابتدا به شخصی اشاره میکنم که در رسانهها از وی به عنوان میلیاردرنفتی یاد میشود یعنی بابک زنجانی که به دلیل برخی رانتها و سواستفاده از تحریمها چندین پرونده مفتوح در کمیسیون اصل 90 دارد و اخیرا نیز توسط قوه قضائیه بازداشت شد چرا که انتظار میرفت از کشور فرار کند، چرا شایط رشد چنین افرادی در جامعه وجود دارد؟ و علت مسولیت قوه قضائیه در برخورد با بابک زنجانی چیست؟
بدون تردید این موضوع در نظام جمهوری اسلامی ایران یک آفت است که شرایطی وجود دارد تا افرادی با این سن و سال کم و بدون داشتن بضاعت مالی یک شبه میلیارد میشوند اگر علت آن کاستی قوانین است دولت باید تمهیدی بیندیشد و لایحهای برای اصلاح ساختار ارائه کند و اگر مشکل نظارت است ارگانهای مسئول نظارتی باید در این زمینه اجازه ندهند که چنین اتفاقی بیفتد مخصوصا ارگانهایی که بر اطلاعات پنهان اشراف دارند در پیشرفتهترین و آزادترین کشور دنیا نقل و انتقال مالی در سیستم بانکی بسیار باکنترل است در آمریکا و اروپا وقتی پولی از محلی جابه جا شد بلافاصله سیستم کنترل میپرسد فلان مبلغ از کجا آمده شاید پول شویی یا قاچاق باشد، مگر میشود در حساب یک فرد میلیاردها پول وارد شود و سیستمهای کنترلی و نظارتی نپرسند و جلوگیری نکنند، هنر ما در مباحث اقتصادی جلوگیری از ایجاد مفسده است نه آن که بعد از متوجه شدن دنیا از یک فساد مالی چند هزار میلیاردی متوجه آن بشویم به نظرم این ضعف است، باید پیش بینی در مفاسد اقتصادی اصل قرار گیرد و اجازه ندهیم این اتفاقات واقع شود، مسئولیت دستگاههای ذیربط سنگین است.
برخی از این افرادی که یک شبه میلیاردر شدهاند به افراد رسمس متصل هستند ...
در هر صورت من عرض کردم که ارگانهای نظارتی باید پیشبینی کنند، باید تمهیداتی بایندیشند که فساد اقتصادی شکل نگیرد، وقتی این فساد شکل گرفت هزینههای سنگینی به لحاظ حیثیتی، اعتباری و ملی به نظام تحمیل میشود.
مبارزه با ویژهخواری یک اصل مهم است
اخیرا رئیس جمهور با دستور به معاون اول خود خواستار مبارزه با
ویژهخواری شده است، در شراطی فعلی مبارزه با ویژهخواری چقدر مهم است؟مبارزه با ویژهخواری حتما یک اصل بسیار مهم است نباید اجازه دهیم که افراد حتی از شرایط تحریمها سواستفاده کنند و باید آسیبهای رانت، کالبد شکافی شود و باید به گونهای عمل کنیم که جلوی مفاسد بعدی گرفته شود چون بالاخره این راه ادامه دارد و اگر ما تدبیری نیاندیشیم تا مفاسد اقتصادی سیر نزولی نداشته باشد در حق نظام و مردم ظلم شده است.
سخن گفتن از انحلال مجلس حرکت به سوی دیکتاتوری است
در ادامه بحث به سخنان محمدرضا خاتمی اشاره کنم که اخیر از انحلال مجلس سخن گفته است، به نظر حضرتعالی انحلال مجلس با دموکراسی و آزادی همخوانی دارد؟
مجلس در ساختار جمهوری اسلامی ایران جایگاه بسیار رفیعی دارد و ما این افتخار را داریم که هیچ قدرتی نمیتواند مجلس را در جامعه اسلامی منحل کند، براساس قانون یک روز هم نمیتوانیم بدون مجلس باشیم و چنین سخنانی بی تردید نشانه تهدید مهمترین دستاورد انقلاب اسلامی یعنی آزادی و استقلال بوده و حرکت به سوی دیکتاتوری است، نبود مجلس مساوی با ورود دیکتاتوری است بنابراین این حرف نه قانونی و نه عقلایی است و حتی طرح این موضوع هم جایگاهی ندارد، به نظر میرسد آقای حجاریان باید اشتباه خود را تصحیح کند.
این تفکر که فردی با هر تفکری در مجلس حضور پیدا کند باطل است
البته محمدرضا خاتمی اخیرا در حاشیه مراسم ختم وزیر امور خارجه کشورمان گفت مجلس نهم دستچین است و انتخاباتی آزاد است که اصلاحطلبان از آن بیرون بیایند، این موضوع را قبول دارید؟
این هم یک نوع تفکر دیکتاتور مابانه است، اجازه بدهند ملت انتخاب کنند، نباید بگوییم "ما" ما کی هستیم جز این که مفتخریم به نوکری مردم و افتخار نمایندگی مردم در خانه ملت را داریم، اجازه بدهند ملت آزادانه خودشان انتخاب کنند و هر چه مردم انتخاب کردند قطعا انتخاب اصلح است و نظام ایران نیز قانونمند است، شورای نگهبان اگر صلاحیت برخی افراد را رد میکند به خاطر این است که آن افراد صلاحیت ندارند و قرار نیست در خانه ملت که محل تصمیمگیری منافع ملت و نظام در چارچوب قانون اساسی است افرادی ورود پیدا کنند که به قانون اساسی و ولایت فقیه معتقد نیستند حتما جایگاه چنین افرادی خانه ملت نیست بنابراین این تصور که هر فردی با هر تفکری باید در مجلس حضور پیدا کند تفکر باطلی است.
باید نظام پارلمانی مد نظر مقام معظم رهبری دقیق بررسی شود
در این رابطه بپرسم مقام معظم رهبری در جریان سفر به کرمانشاه در دیدار با دانشجویان گفتند تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی در آینده اشکالی ندارد، نظر شما در مورد نظام پارلمانی چیست؟
مقام معظم رهبری در جریان سفر به کرمانشاه این موضوع را مطرح کردند در هر صورت قرار شد در این زمینه کار کارشناسی صورت بگیرد تیمهایی کار خود را شروع کردند که نمیدانم به کجا رسیدند، این ایده مقام معظم رهبری باید دقیق بررسی شده و ابعاد مختلف آن به معظمله گزارش شود.
دادگاه احمدینژاد و دادگاه عدل الهی
هفته گذشته و دقیقتر 16 دیماه روز دادگاه محمود احمدینژاد رئیس جمهور سابق کشور بود که وی به دادگاه نرفت، اینجا 2 بحث مطرح است یکی احضار رئیس جمهور سابق به دادگاه و دیگری عدم حضور رئیس جمهور در دادگاه، برداشتهای مختلفی نیز در این رابطه وجود دارد، به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نظرتان در این رابطه چیست؟
ما یک جامعه اسلامی و شیعه هستیم و الگوی ما رهنمود قرآنی و فرموده خداوند متعال و پیامبر عظیمالشان است: لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ. وقتی مولا علی(ع) اولین امام ما شیعیان برای یک موضوعی در اوج قدرت آن هم با شکایت یک فرد غیرمسلمان یعنی یهودی به دادگاه تشریف میبرندبه نظرم این اقدام برای ما یک الگوست، خروجی این کار نشان دهنده اوج آزادی و دمکراسی است و همه چیزهایی که غربیها امروز به رخ ما می کشند مازیباترین شکل آن را در اختیار داریم، بنابراین اصل موضوع با توجه به ساختار دین ما قابل قبول است ولی متاسفانه در اینگونه مسائل سعی میشود بهرهبرداریهای نابجای سیاسی شود، اصل موضوع قداست داشته و مهم است و ما همه روزی باید در پیشگاه دادگاه عدل الهی قرار گیریم این که در دنیا در یک حرکت منطقی عادلانه اگر سوال وجود داشته باشد پاسخ دادن به آن اشکالی ندارد.
ولی ظاهرا محمود احمدینژاد به سه دلیل اساسنامه شرکت نفت، افزایش قربانیان تصادفات و ضعف در خدماترسانی به روشندلان به دادگاه احضار شده است در حالی که این مربوط به روسای جمهور پیشین است نیز است و باید ...
به خاطر همین است که باید به دور از مسائل و نگاههای سیاسی و براساس امر پذیرفته شده منطقی به این موضوع رسیدگی شود.
هدایای ارگانهای خدماتی به مستمندان از طریق نمایندگان یک سنت است
مطلع هستید اخیرا بحث فساد در سازمان تامین اجتماعی با تحقیق وتفحص تعدادی از نمایندگان مجلس مطرح شد که به آن توجه زیادی هم نشد، در این پرونده فساد گفته شد 37 نماینده مجلس از مرتضوی کارت هدیه دریافت کردهاند که پس از آن مترتضوی مدعی شد تعداد هدیهبگیران حدود154 نماینده است، از جمله موضوعات این تخلف هدیه معاونتها به یکدیگر است، آیا این موضوعات در یک جامعه اسلامی قابل قبول است؟
در جامعه ما تحت هر شرایطی سواستفاده ممنوع است اما به صورت سنتی در همه ادوار مجلس این موضوع وجود داشته که ارگانهای خدماتی هم چون هلال احمر، کمیته امداد امداد و بهزیستی که زیرمجموعه تامین اجتماعی است بخشی از خدمات خود را از طریق نمایندگان ارائه میدهند مثلا نزدیک عید معمولا هر سال متداول است در مجالس کارتهای بن یک و دو میلیون و یا بعضا برگه خرید کالا را به دفاتر نمایندگان میدهند تا به خیل عظیم مراجعین مستمند تقدیم کنند...
اگر قرار است نمایندگان این خدمات را ارائه کنند پس چه نیازی به ایجاد این ارگان و شعب آنها در شهرستانهای مختلف کشور است؟
آنها این خدمات را انجام میدهند ولی شما نمیتوانید از این واقعیت چشم پوشی کنید بخش مهمی از این مردم به دفاتر نمایندگان میآیند باید دفاتر پاسخگو باشند.
کمکرسانی به مردم از طریق نمایندگان اشکالی ندارد
خب از محل دیگری نیاز مراجعه کننده تامین شود
طبق قانون این ارگانها موظف هستند کاری انجام دهند، این که از طریق دفاتر نمایندگان یک چنین کمکرسانی به نمایندگان صورت میگیرد به نظر من اشکالی ندارد.
هدایای درون سیستمی اشکال دارد
این که افراد خاصی هدیههای این چنینی در درون سیستم خودشان بدهند به نظرم اشکال دارد، باید بگویم حتی هدایایی که در کشورهای مختلف به ما میدهند متعلق به افراد نبوده و حق افراد نیست چرا که ما نیز وقتی از جمهوری اسلامی به کشوری میرویم به آن ها از بیتالمال هدیه میبریم.
ماجرای دیدار کمیسیون امنیت ملی با موسوی و کروبی
اخیر شما از دیدار با موسوی و کروبی در جریان فتنه 88 سخن گفتید، دیدار شما در راستای چه بوده و نتیجه آن چه بود؟
ما به عنوان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با توجه به این که فضا امنیتی شد سریع تصمیم گرفتیم اوایل این قاعله ورود پیدا کنیم و با نامزدهای انتخاباتی ملاقات کردیم حتی با افرادی که مرتبط بودند ولی جز این افراد نبودند، حتی به قم رفتیم و با مراجع گرانقدر صحبت کردیم تا به کاهش بحران کمک کنیم یکی از مهمترین موضوعات در این ملاقاتها باتوجه به دیدگاه آقای موسوی و کروبی همین مسئله تقلب و کلید واژه فتنه بود خیلی صریح با ایشان مطرح و گفته شد این تصور نادرست است، این که بالاخره ما تنها کشوری هستیم در جغرافیای سیاسی دنیا که به تعداد سالهای عمر انقلاب انتخابات برگزار کردیم بنابراین قویترین تجربه انتخاباتی را ما داریم و واقعا هم انتخابات آنقدر نظارت در آن قوی است که قابل تقلب نیست و این یک تفکر نادرستی است این که ما از روز اول بگوییم که ما برنده انتخابات هستیم و اگر ما برنده نشدیم تقلب شده تفکرکاملا خطای استراتژیک است.
13 میلیون رای دهنده هم بگویند که تقلب نشده من میگویم تقلب شده است
واکنش آنها چه بود؟
بعد از بحثهای متعددی که یک ساعت و 45 دقیقه طول کشید آقای موسوی گفتند که اگر همه 13 میلیون رای دهنده هم بگویند که تقلب نشده من میگویم تقلب شده است ما دیدیم که ادامه مذاکرات به این دلیل سودمند نیست که منطق در آن حاکم نبود و ماعلاقهمند بودیم یک بحث منطقی داشته باشیم و فضا و کار را جلو ببریم به همین دلیل معتقدم که متاسفانه یک شرایطی را ایجاد کردند که این افراد که جزو خواص جامعه بودند در این دام قرار گرفتند و این معضل بسیار بد و منفی برای ملت ما رقم زدند و انتخابات باشکوه را برکام ملت تلخ کردند دستاوردهای بزرگ بین المللی را تغییر داده و به ضرر نظام تمام شد تا این اتفاقات ناگوار واقع شد.
در مورد آقای کروبی نیز
موضوعی وجود داشت که ایشان اتهام تجاوز در زندان را مطرح کردند، و وقتی
موضوع از فرزند ایشان پرسیده شد که علت این حرفها چیست گفت: چندین نفر به
دفتر روزنامه اعتماد ملی آمده و چنین ادعایی کردند. شورای امنیت ملی همه
افراد مدعی را فرا خواند که حتی یک مورد تجاوز هم ثابت نشد.
هاشمیرفسنجانی در فتنه 88 نقش خلاف انتظاری داشت
نقش آقای هاشمی در نماز جمعه 26 تیر چه تاثیری داشت؟
در هر صورت به نظر من عملکرد ایشان هم به هیچ وجه قابل قبول نبود یعنی در واقع در یک چنین شرایطی انتظاری که از بزرگان جامعه می رود این است که آتش فتنه را خاموش کنند و کمک کنند به خاموش کردن آن و تردید که در جامعه مرتب دمیده میشد واقعا امروز نظرسنجی شود اکثریت قبول دارند که در جامعه ما انتخابات در سطوح مختلف از انتخابات شوراها، انتخابات مجلس خبرگان، مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری در اوج آزادی انجام میشود مردم میآیند رای م دهند و صدها خبرنگار داخلی و خارجی آن را پوشش میدهند و هیچ کس به اجبار رای نمیدهد به طوری که عدهای اصلا حضور پیدا نمیکنند این قدر در جامعه ما آزادی است اساسا این ظلم بزرگ نابخشودنی در جامعه ما صورت گرفت بنابراین نقش ایشان هم متاسفانه نقش خلاف انتظاری بود.
تحصن مجلس ششم؛ اقدام علیه نظام از درون مهمترین رکن نظام
از دیگر موضوعاتی که انقلاب اسلامی را تهدید کرده تحصن برخی نمایندگان مجلس ششم است، شما در آن موقع نماینده بودید، در این رابطه هم اگر نظری داردی بفرمایید؟
بله ما در مجلس ششم حضور داشتیم، متاسفانه استعفای جمعی صورت گرفت یعنی در درون یکی از مهمترین ارکان نظام علیه نظام اقدام کردند واین حرکت دشمن شاد کن را شکل دادند این اتفاق نامیمون افتاد که در واقع کارنامه بدی از مجلس ششم تاریخ ملت ما به جهانیان عرضه شد، این نکته حضرت امام وجود دارد که وقتی دشمن از شما تعریف میکند خودتان را نگاه کنید که چگونه عمل کردید و در واقع یک جمله بسیار مهمی است که در جامعه ما و مجلس ششم به وجود آمد و آن ها عملا به یک حرکت غیرمنطقی و ضد انقلاب در درون مهمترین ارکان نظام اقدام کردند.
دولت تدبیر و امید پاسخگوی تناقض در استفاده از شبکههای اجتماعی باشد
شاهد نوعی تناقض در رفتار مسولان تدبیر امید در مورد استفاده از شبکههای اجتماعی هستیم، در حالی استفاده از این شبکهها غیرقانونی اعلام شده که برخی مسئولان کابینه یازدهم از جمله وزیر خارجه زدر این شبکهها عضو هستند، آیا نباید دولت در این زمینه پاسخگو باشد؟
این مسئلهای است که وزیر ارتباطات باید جواب بدهد و دولت تدبیر و امید در این زمینه پاسخگو باشد.
مفسدههای فیسبوک به بعد فرهنگی و اسلامی ضرر میزند
نظرتان راجع به فیس بوک چیست؟
در واقع مجموعه مفسدههایی که در این عرصه وجود دارد به گونهای است که میتواند ضررهای زیادی به بعد فرهنگی و اسلامی ما بزند در عین حال اینها واقعیات جهان امروز است هنر ما این است که از این واقعیتها به صحیح و اسلامی استفاده کنیم که شورای عالی مجازی در این راستا با دستور مقام معظم رهبری تشکیل شد و بسیار جای کار دارد یعنی آن قدر باید این فضاها را با آموزه های اسلامی پُر و در عین حال از مفاسد جلوگیری کنیم. در واقع فضای مجازی و جهان اینترنت و بحث فیس بوک باید مدیریت شود.
شما فیس بوک دارید؟
نه، من وقت ندارم.
4 تهدید امنیت ملی
به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بفرمائید چه مسائل امنیت ملی ما را تهدید میکند؟
نخست؛در دراز مدت مسئله پیرجمعیتی از مهمترین تهدیدهای امنیت ملی است در هر صورت جمعیت جوان موتور محرک جامعه است که از آن برخوردار هستیم ولی در چشماندازی که به سمت رشد منفی حرکت میکنیم این مشکل است.
دوم؛ مسئله مواد مخدر که نیروی فعال جامعه را به نیروی غیرفعال و مزاحم در جامعه تبدیل میکند و خیل عظیم معتادین یک تهدید است.
سوم؛ کنترل مرزها، بحرانی که در کشورهای همسایه وجود دارد که به آنها تحمیل شده به دلیل تصمیمات آمریکاییها و هم پیمانانش در افغانستان و پاکستان شاهد بحران هستیم بنابراین باید در این زمینه توافقی صورت بگیرد که ما هم در دولت و هم مجلس بودجههای مناسبتری برای کنترل مرزها اختصاص دهیم ضمن این که ما در مقطع فعلی از امنیت مطلوبی برخوردار هستیم ولی یک حادثه هم در افکار عمومی ماحساسیت برانگیز است.
چهارم؛ این که ما در مقطع فعلی جنگ نداریم به میزان تلفات دوران جنگ در جادهها تلفات داشته باشیم انصافا غیرقابل قبول است اگر یک خودرویی مناسب باشد ممکن است تصادف شود ولی در خودروی مقاوم جان انسان از بین نمیرود خیلی از خودروهایی که در داخل کشور تولید میشوند - هر چند ما از تولید داخل حمایت میکنیم - اما مناسب نیستند، این مسئولیت سازمان استاندارد است وزارت صنعت معدن نیز مسئولیت دارد، در کشور سالانه بیش از یک میلیون خودرو تولید میشود ولی متاسفانه ما هنوز تست خودرو نداریم و این نشان میدهد یک اشکال اساسی در این ساختار وجود دارد، تست خودرو به این معنا که در خودروی تولیدی یک تصادف مصنوعی به وجود میآورند تا ببینند چه اتفاقی میافتد تا کاستیهای موجود در خودرو را تصحیح و آن را ایمن کنند تا اگر در صحنه علمی اتفاق افتاد جان مسافرین ایمن باشد، این که ما چنین تست خودرویی نداریم قابل قبول نیست و حتما باید ارگانهای ذیربط پاسخگو باشند. دولت باید برنامهریزی کند فراتر از آن چه در حال حاضر برای بالابردن ایمنی در جاده صورت میگیرد، انجام دهد. البته بعضا متاسفانه رانندهها معتاد هستند و بعضا نیز سلامت روانی ندارند و باید تست روانی و جسمی با جدیت پیگیری شود این مسائل تهدید کننده امنیت ملی است.
آقای بروجردی چند سوال مطر میکنم و مایلم به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پاسخ کوتاه بفرمایید.
* چه کتابی را برای مخاطبان ما معرفی میکنید؟
کتاب خاطرات آخرین سفیر آمریکا در ایران، کتاب ویلیام سلیوان نشان میدهد ما از کجا به کجا رسیدیم، روزی سفیر یک کشور با تلفن حرکات رئیس کشور مار ار کنترل میکرد و یه روزی رهبر این کشور با قدرت میگوید: آمریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند.
* چه ورزشی را پیشنهاد میکنید؟
ورزش به شرایط سنی افراد بستگی دارد برای افراد مسن راهپیمایی مفیداست و جوانان نیز ورزشهای سنگین میتوانند انجام دهند ولی در هر حال شنا و راهپیمایی یک ورزشی است که میتواند مهم باشد.
*چه شهری را برای مسافرت پیشنهاد میدهید؟
مشهد مقدس
*چه کشوری را برای مسافرت پیشنهاد میدهید؟
جمهوری اسلامی ایران، هر جای دنیا بروید جاذبه جمهوری اسلامی ایران بیشتر میشود.
* چه رفتار و چه اخلاقی را پیشنهاد میکنید؟
این جمله قرآن برای ما بسیار مهم است«انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» نشان میدهد چه میزان اخلاق در اجتماع، سیاست و.... مهم است.
و آخرین دعا
«اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا» خداوند عاقبت ما ختم به خیر کند.